استاندارد عسل
رطوبت:
هر چه ميزان رطوبت عسل بيشتر باشد , احتمال تخمير آن بيشتر است . حداكثر ميزان g100 /21 گرم در استاندارد جديد پيشنهاد شده است . بر اساس استاندارد جديد عسل شبدر استثناء نشده , و لذا حداكثر رطوبت براي عسل شبدر نيز همان g100 /21 ميباشد. در عمل ، اين ميزان رطوبت بندرت ديده ميشود. در آزمايشات روزمره كنترل كيفيت انجام شده بر روي 30000 نمونه , توسط كميته بين المللي تعيين كيفيت عسل در طول سالهاي97 تا 1989 ، 91تا 95در صد همه عسلها ، ميزان رطوبت كمتر از 20 داشته اند . همچنين در سوييس اين استاندارد در بيست سال گذشته بطور موفقيت آميز مورد استفاده قرار گرفته ، تا اينكه در آخرين بازبيني سازمان غذايي سوييس ميزان حداكثر رطوبت21 % را كه اتحاديه اروپا پيشنهاد كرده بود, پذيرفت .
خيلي از سازمانهاي ملي زنبورداري (مثل آلمان، بلژيك، اتريش ، ايتاليا، و سوييس) حداكثر رطوبت عسل را بين 18 تا 5/18 گرم در صد پذيرفته اند.
مواد معدني (خاكستر):
خاكستر يك عامل تعيين كننده كيفيت براي عسل هاي با منشاء گياهي ميباشد ميزان خاكستر عسل نسبت به عسلك (عسل با منشاء حشرات ) كمتر است . در حال حاضر ، اين معيار با هدايت الكتريكي جايگزين شده است . استفاده از معيار خاكستر بعنوان يك فاكتور تعيين كيفيت در دوره انتقالي بايد حفظ شود, تا زمانيكه هدايت الكتريكي عسل ، بعنوان استاندارد جهاني پذيرفته شود.
اسيديته:
استاندارد قديمي عسل ميزان حداكثر 40 ميلي اكي والان در هر كيلوگرم را پذيرفته بود كه در دستورالعمل كدكس تا 50 ميلي اكي والان در كيلوگرم افزايش پيدا كرده است، اگر چه تعدادي از عسل ها وجود دارند كه بطور طبيعي اسيديته بالا دارند.
هيدروكسي متيل فورفورال:
فاكتور اصلي در تعيين كيفيت عسل و عامل نشان دهنده حرارت ديدگي عسل ميباشد . در عسل هاي تازه ، عملاً هيدروكسي متيل فورفورال (HMF )[1][1][1] وجود ندارد. اما با ماندن عسل در آن ايجاد شده و بتدريج افزايش مي يابد و بستگي به PH عسل و درجه حرارت محل ذخيره كردن دارد.
برخي از اتحاديه هاي زنبورداران اروپايي (آلمان، بلژيك، ايتاليا، اتريش) نمونه عسل خود را با عنوان عسل با كيفيت (با حداكثر 15 ميلي گرم HMF ) ارايه ميكنند. در تجارت بين المللي حداكثر 40 ميلي گرم در كيلوگرم پذيرفته شده است.
در طي 10 سال كنترل مداوم عسل در انستيتو آناليز عسل (IHA) در برمن آلمان, در بيشتر از 90% نمونه هاي عسل فرآوري شده ( 30000 نمونه ) و بيشتر از 85% عسل فله ( 2000 نمونه ) , ميزان HMF كمتر از 30 ميلي گرم بوده است.
حداكثر ميزان پذيرفته شده HMF توسط كدكس 60 ميلي گرم در كيلوگرم است. ذخيره عسل در كشورهاي گرمسير باعث افزايش HMF ميشود, لذا پيشنهاد افزايش ميزان حداكثر گرديده است . آخرين پيشنهاد داده شده توسط اتحاديه اروپا ميزان استاندارد حداكثر 40 ميلي گرم در كيلوگرم ميباشد.
يك راه حل ممكن براي اين فاكتور كيفي , ارايه يك استاندارد منطقه اي ميباشد.
فعاليت دياستاز :
فعاليت دياستاز ( DN ) , يك فاكتور كيفي است كه در اثر ماندگاري عسل و حرارت تغيير ميكند و نشانگر تازه بودن يا حرارت دادن عسل ميباشد. حداقل استاندارد ميزان فعاليت دياستاز 8 است . در كنترل روزانه و طولاني مدت انستيتو آناليز عسل (IHA) در92% عسل هاي فرآوري نشده (2000 نمونه) و بيش از 88% عسل هاي فله (1000 نمونه) ميزان DN بيشتر از 8 بوده است . در هنگام قرائت نتيجه دياستاز بايد در نظر داشت كه برخي از عسل هاي تك گل بطور طبيعي داراي فعاليت دياستازي پايين هستند.
قندها:
قسمت اعظم قندهاي عسل را قندهاي احيا شده تشكيل ميدهند. ولي در عسلك مخلوط با عسل اين وضعيت متفاوت و بيشتر قندها را, قندهاي مركب غير احيا شده مثل ملزتيوز، مالتوتريپوز و رافينوز تشكيل ميدهند. با توجه به اين يافته ها استاندارد قندها تعيين گرديده و بر خلاف استاندارد گذشته كه ميزان آن g/kg 60 بوده , حداقل g/kg 45, جهت قندهاي احيا شده پذيرفته شده است. با اندازه گيري قندهاي احيا شده , تفاوت بين عسل و عسلك تعيين ميشود. اما اين تفاوت ها را ميتوان با ساير روش ها مثل استفاده از هدايت الكتريكي تعيين نمود. بحث هاي فراواني براي جايگزيني اندازه گيري قندهاي احيا شده با قندهاي اختصاصي وجود دارد. كه در قسمت بعد اشاره مي شود .
مواد جامد غير قابل حل در آب :
اندازه گيري مواد غير محلول، براي تعيين ناخالصي بيش از حد مجاز عسل , ابزار مهمي مي باشد. با وجوديكه هم اكنون بخش قابل توجهي از عسل دنيا را با فشردن شانهاي عسل استخراج ميكنند, امروزه تقريباً همه عسل هاي تجاري پس از سانتريفيوژ كردن استحصال ميشوند. بنظر ميرسد كه ميزان حداكثر مجاز ( 0/1گرم در 100 گرم ) خيلي زياد است. معمولاً در عسل- ها ميزان اين مواد كم و در مقياس 05/0 تا 005/0 گرم در 100 گرم يافت ميشود.
موم ، كه ميزان آن در استاندارد Codex تعيين نشده , ماده اصلي مواد غير محلول است. بمنظور صاف كردن عسل از فيلتر كاغذي استفاده ميشود ، اما اين متد تا كنون پيشنهاد نشده است.
معيارهاي ويژه براي استاندارد بين المللي عسل :
ارقام مربوط به ميزان قند و ميزان هدايت الكتريكي كه از آناليز آزمايشگاههاي نويسندگان اين مقاله جمع آوري شده در جداول 3 و 4 آمده است . 50% آمار از برمن آلمان است , در اين محل عسل هاي ارسالي (اغلب عسل مخلوط با عسلك) , از اروپا ، آسيا (اغلب چين)، آمريكاي جنوبي و شمالي و استراليا بطور روزمره آزمايش ميشوند . آمار مربوط به عسل هاي تك گل از ساير آزمايشگاهها و كشورهاي ديگر مي باشند.
هدايت الكتريكي:
امروزه هدايت الكتريكي بجاي بررسي خاكستر , مقياس مناسبي براي تشخيص عسل از عسلك ميباشد. اين معيار به خاكستر و اسيد موجود در عسل بستگي دارد. هر چه ميزان اين مواد بيشتر باشد هدايت الكتريكي بيشتر است. يك ارتباط خطي بين ميزان خاكستر و هدايت الكتريكي برقرار است.
C = 0.14+ 1.74 A
در اينجا C هدايت الكتريكي بر حسب ميلي سي من (Siemen milli) در سانتي متر و A گرم در 100 گرم عسل ميباشد.
ارقام هدايت الكتريكي عسل ها, عسل هاي تك گل و عسلك در جدول شماره 3 خلاصه شده است. بر اساس اين آمار ميزان هدايت الكتريكي در عسل هاي مخلوط با عسلك بايد كمتر از mS/cm8/0باشد و اين ميزان در عسلك و عسل فندق بيشتر از mS/cm8/0 مي باشد. عسل تعدادي از گل ها و همچنين مخلوط آنها، استثناء بوده و تفاوت فاحشي در ميزان هدايت الكتريكي آنها وجود دارد.
با توجه به نياز به اطلاعات بيشتر درباره عسل ها ، ضروري است استانداردهاي عسل هاي اختصاصي با منشاء گياهي و جغرافيايي مختلف مشخص شود.
اندازه گيري هدايت الكتريكي سهل و سريع بوده و به ابزارهاي گران قيمت نياز ندارد , استفاده هاي فراواني از آن براي تشخيص عسل هاي تك گل از يكديگر و تميز عسلك از عسل ,ميشود. بنابراين مقدمتاً گنجاندن هدايت الكتريكي در استاندارد بين المللي پيشنهاد گرديد.
قندهاي اختصاصي:
در جدول 4 آمار مربوط به مجموع فروكتوز و گلوكز و همچنين قند سوكروز حدود 3500 نمونه از عسل هاي تك گل و مخلوط آمده است . اين آمار اغلب مربوط به نتايج آزمايشات انجام شده در آزمايشگاههاي نويسندگان اين مقاله مي باشد , با دو استثناء مربوط به آمار سوكروز كه از منبع ديگري گرفته شده است. بر اساس اين آمار استاندارد عمومي مجموع فروكتوز و گلوكزg/100g 60براي عسل و براي عسلك g/100g 45 , پيشنهاد گرديده است . در 99% موارد آناليز عسل ميتوان به اين استاندارد اطمينان نمود.
براي سوكروز وضعيت اندكي پيچيده است. استاندارد عموميg/100g 5 ا ميتوان در 99% موارد پذيرفت. به استثناء عسل هاي تك گل مثل عسل Banksia (حبش اوتي) ، Citrus (مركبات) ، Hedysarum ، Medicago و Robinia كه استاندارد سوكروز آنها g/100g 10 و عسل Lavandula ) اسطوخودوس ) با g/100g 15 سوكروز , استاندارد مي باشد.
مجموع ميزان فروكتوز و گلوكز خيلي به مجموع قندهاي احيا شده نزديك است. چون اين دو قند بيش از 90% قندهاي احيا شده را تشكيل ميدهند. در واقع استاندارد حداقل پيشنهاد شده براي جمع گلوكز و فروكتوز براي عسل g/100g 60 و براي عسلك g/100g 45 ميباشد و براي قندهاي احيا شده عسل ميزان g/100g 65 و براي عسلك همان g/100g 45 پذيرفته شده است.
تعيين استاندارد براي عسل هاي اختصاصي نتايج مثبتي را براي كنترل معمول عسل بدنبال خواهد داشت . در حال حاضر ميزان قند نمونه عسل هاي تجاري از نظر استاندارد بررسي ميشوند ، اما اين بررسي پاسخگوي كيفيت عسل نمي باشد . و ضرورت دارد ميزان قند نمونه هاي عسل از جنبه هاي مختلف كيفيت مورد بررسي قرار گيرند . در اين راستا نسبت فروكتوز به گلوكز و غلظت سوكروز شواهد خوبي براي تفكيك بين عسل هاي تك گل از يكديگر ميباشند . همچنين ميزان ملزتيوز ، مالتوتريوز و دو اليگوساكاريد ديگر معيار خوبي براي تفكيك عسلك موجود در عسل است . همچنين طيف اختصاصي قندها اطلاعاتي درباره كيفيت , اعتبار و رسيده بودن عسل ارايه مينمايد.
فاكتورهاي كيفي فوق استاندارد:
تعدادي معيار كيفي مفيد ,علاوه بر مقررات معمول بين المللي , وجود دارد كه براي تعيين كيفيت عسل بكار ميرود.
فعاليت انورتاز:
اين آنزيم اختصاصاً به حرارت و ذخيره سازي عسل حساس ميباشد و بعنوان معيار تازگي عسل شناخته ميشود . براي عسل تازه و حرارت نديده عدد انورتاز 10 پيشنهاد گرديده و براي عسل هايي كه داراي فعاليت آنزيمي پايين ميباشند عدد انورتاز بيش از 4 تعيين شده است. اگر چه فعاليت انورتاز همانند دياستاز از نظر طبيعي تفاوت زيادي ميكند. ولي اثر آن در تعيين كيفيت عسل ثابت شده است. استاندارد تازگي عسل در استانداردهاي عسل و اتحاديه هاي زنبورداران آلمان و بلژيك مورد استفاده ميباشد.
پرولين:
ميزان پرولين عسل نشانگر رسيده بودن عسل است و در برخي موارد نشانگر كامل شدن قندهاست. براي عسل خالص 180 ميلي گرم در كيلوگرم پرولين ميزان حداقلي است كه براي آزمايشگاههاي كنترل پذيرفته شده است .بهر حال بايد در نظر داشت كه بسته به نوع عسل ميزان پرولين تفاوت زيادي خواهد داشت.
گردش نوري:
انحراف نور در اثر قندهاي مختلف عسل يك معيار مهم است . اندازه گيري انحراف نور در حال حاضر در يونان، ايتاليا، انگلستان براي تشخيص عسل از عسلك بكار ميرود. در ايتاليا مشخص گرديده كه عسل از نظر گردش نوري ارزش منفي داشته در صورتيكه عسلك داراي گردش نوري مثبت است . اينكه آيا اين روش قابليت شناسايي عسل هاي مناطق مختلف جغرافيايي را دارد , بستگي به مطالعات آتي دارد.
جدید ترین ازمایش انالیز تقلب عسل یا ساکارز مخفی در عسل :
روش ازمایش عسل بر اساس استاندارد ملی شماره92
Honey - Specifications and test methods
میکروبیولوژی عسل-ویژگیها و روشهای آزمون:
Microbiology of Honey – Specification and Test method
فروشگاه لوازم زنبورداری جهانی واقع در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی یکی از مجهزترین فروشگاههای لوازم زنبورداری در منطقه شمال غرب کشور می باشد که در زمینه تولید و عرضه لوازم و تجهیزات و محصولات زنبوداری به صورت عمده و خرده فروشی با زنبوداران عزیز همکاری داشته و توانسته است با پشتکار و بروز رسانی مداوم و تهیه ملزومات زنبوداری درجه یک رضایت زنبوداران عزیز را فراهم آورد.
این فروشگاه توانسته است انواع لوازم زنبوداری تولید داخل و خارجی را برای اولین بار در سطح منطقه و کل ایران عرضه نموده و نمایندگی فروش اکثر تولید کنندگان داخلی را کسب نماید.
این فروشگاه جهت سهولت در خرید و تهیه ملزومات زنبوداری و بروز رسانی اطلاعات زنبوداران اقدام به راه اندازی کاملترین سایت زنبورعسل و فروشگاه لوازم زنبوداری نمموده است.
آدرس اینترنتی سایت زنبورعسل ایران
فروشگاه لوازم زنبوداری
آدرس :آذربایجان شرقی مرند فروشگاه لوازم زنبوداری جهانی 09144929484
سایت زنبور عسل ایران (لوازم زنبورداری جهانی) از سال 1388 با هدف ترویج و اشتراک گذاری مطالب زنبورداری توسط مدیر سایت مهندس امین جهانی از شهرستان مرند پایه گذاری گردید تا زنبورداران بتوانند در کنار هم از تجربیات یکدیگر استفاده نمایند . امید است با استفاده از مطالب ارائه شده در سایت گامی در جهت مدرنتر شدن صنعت زنبورداری برداشته باشیم.